Parafudr
Parafudr, bir sistemde fazlar üzerinde özellikle yıldırım düşmesinde yaşanması kaçınılmaz olan ani aşırı akımların toprakla kısa devre olmasını sağlayan ürünlere verilen genel isimdir. Başka bir deyişle parafudurlar sistemde oluşan aşırı yükleri toprağa ileterek ortadan kaldıran ürünlerdir. Oluşan aşırı gerilimleri engellemek için neden parafudr ile birlikte aşırı gerilim sönümleyici kullanımı gereklidir.
Bu yazımızda parafudr nedir? Ne işe yarar konusunu açıklamaya ve parafudr çeşitleri hakkında hakkında bilgiler vermekteyiz.
Parafudr Ne İşe Yarar?
Parafudrlar, paratonerlerin yapı dışındaki akımı toprakla buluşturma işlevini yapı içerisinde, aşırı akımın sisteme ulaşmasını engelleyerek toprağa iletmek üzere tasarlanmışlardır. %100 koruma sağlayamamasının nedeni de işte tam bu noktada ortaya çıkmaktadır. Çünkü parafudr aşırı akımı iletirken sistemde oluşan aşırı gerilim cihazlara zarar verebilmektedir.
Parafudrlar için söylenen aşırı gerilimleri toprağa iletir, bilgileri gerçekle bağdaşması mümkün olmayan bilgilerdir. Çünkü gerilim bir yerden bir yere iletilmez, iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farkı gösteren elektromotor kuvvetidir.
Akım, iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel fark sayesinde bir yönden diğerine iletilir. Bu da yıldırım hadisesinde oluşan aşırı akımların parafudr sayesinde toprak ile bulut arasındaki elektron alışverişiyle, sistemlerin bu akımlardan zarar görmesini engelleme adına parafudr kullanılmasını gerekli kılar.
Parafudr Çeşitleri
Parafudr çeşitleri, yüksek gerilim, orta gerilim ve alçak gerilim sistemleri olarak farklı çeşitliliğe sahiptir. Ayrıca alçak gerilim parafudrlar kendi arasında B, C ve D sınıfı olmak üzere üçe ayrılır. EN 61643-11 AG parafudrları test standardına bakıldığında, parafudrların B, C ve D sınıfına göre kategorize edilmesi, yük iletim ve hassasiyet değerlerine göre yapılmaktadır.
Parafudr Ana Çeşitleri
- Yüksek Gerilim Parafudr
- Orta Gerilim Parafudr
- Alçak Gerilim Parafudr
Parafudr Sınıfları
Güneş enerjisi gibi alanlarda sıkça kullanılan
Aynı boardda tek ürün olarak üretilen
B sınıfı parafudr, yapının en dış noktasında sayaç öncesi kullanılarak hassasiyeti en düşük, ani aşırı akım iletim kapasitesi en yüksek olanıdır. Gerilimin 2,5 kV ‘tan küçük olmak ve (10/350us) birden fazla olmak kaydıyla her bir faz-toprak için 25 kA , nötr-toprak için de 25kA olmak üzere üç fazlı bir sistem için toplamda 100 kA akımı sorunsuz deşarj edebilir.
C sınıfı parafudr, yapının sayaç sonrasına takılarak B sınıfının hassasiyet olarak yakalayamadığı ani aşırı akımların daha hassas korumayla sisteme girişini engelleyerek toprağa akışını sağlar. Gerilimin 1,5 kV’tan küçük olması kaydıyla (8/20us) herbir faz-toprak için 10kA, nötr-toprak için de 10kA olmak üzere üç fazlı bir sistem için toplamda 40kA akımı sorunsuz deşarj edebilir.
D sınıfı parafudr, korunacak elektronik ürün hedef seçilerek B ve C sınıfı parafudrlardan daha hassas korumalar için tercih edilir. Gerilimin 1kV’tan küçük olması şartıyla (8/20us) birden fazla kez 3kA bir kez 5kA akımı sorunsuz deşarj edebilir.
Parafudr Nasıl Bağlanır?
Parafudr, sistemlerde paralel bağlanır. Fazların çıkışlarından alınan markasına göre 2,5mm2'den 35 mm2’ye kadar paralel kablolar parafudurun fazlarına bağlanır. Bazı parafudrlarda ek olarak sistemin ortak nötr kablosundan da paralel kablo alınarak parafudrların nötr girişine bağlanır. En son parafudrun toprak çıkışından alınan kablo sistemin toprak hattına bağlanarak montaj tamamlanır.
Parafudr FiyatlarıParafudrlar B,C ve D sınıfı oluşlarına ve kutuplarına göre fiyatlandırılırlar. Fiyatlarda elbette markanın da büyük payı vardır.
B sınıfı 4 kutuplu parafudr iyi bir markada, 3500 TL civarında satış fiyatı, 900 TL civarında kartuş fiyatı mevcuttur.
C sınıfı 4 kutuplu parafudr iyi bir markada, 1500 TL civarında satış fiyatı, 400 TL civarında kartuş fiyatı mevcuttur.
D sınıfı 2 kutuplu parafudr iyi bir markada, 500 TL civarında satış fiyatı, 200 TL civarında kartuş fiyatı mevcuttur.
Yeni Nesil Parafudrlar
Yeni nesil parafudr, tüm alçak gerilim sınıflarında koruma işlevini yerine getirebilen akıllı parafudrlardır. Sistemin iki ucu arasındaki ani aşırı gerilim durumlarında, aşırı akım oluşumunu topraklayan, aşırı gerilimi de sönümleyen koruma ürünleridir.
Yeni nesil parafdurlar, hem aşırı gerilimi sönümleyerek aşırı gerilim oluşumunu engellemekte, hem de aşırı akımın engellenemez boyutlara ulaşması durumunda topraklanmasını sağlayarak çift yönlü koruma kabiliyetine sahiptirler.
Yeni nesil parafudrların bir diğer önemli özelliği de, topraklama olmasa bile çalışabilmeleridir. Parafudr uygulamalarında çok önemli bir detay olan, topraklama direnci ve iyi bir topraklama arayışına yeni nesil parafudr uygulamalarında ihtiyaç duyulmaz.
Topraklama varsa yeni nesil parafudrlara da mutlaka bağlanır, çünkü topraktan geri dönüşünde cihazlara zarar vermesini engelleme işlevini ancak bu şekilde yapabilir. Ancak sistemde topraklama yoksa, yine uygulama imkanı mevcuttur ve bu haliyle de koruma işlevini yerine getirir.
Yeni Nesil Parafudr kullanılan yerlerde ayrıca aşırı gerilim sönümleyici kullanımı gerekmez. Nötr kopması gibi nötr hatalarında gold ürünler kaçak akım rölesi ile sınırsız koruma kabiliyeti sunar.
Yeni nesil yerli parafudrlar Trimbox markasıyla, %87,87 yerlilik oranıyla uygulayıcılarıyla buluşmuştur.
Basit tedbirler bazen hayat kurtarır. Ailemize, işimize, çevremize yapacağımız en güzel yatırım, onları koruyucu tedbirlerdir. Trimbox ve GNDSeries ile elektrik kaynaklı hasarlardan ve buna bağlı elektrik kontağı yangınlarından korunabilirsiniz.
Whatsapp : +90 555 014 24 23
