Türkiye'de elektrikten doğan yangınların oranının son 10 yılda hızla yükseldiği belirtilirken elektriği en temiz yer olarak bilinen Avrupa’da bile bir yılda yangınların maliyetinin 4 bin can kaybı, 70 bin yaralanma ve maddi olarak 126 Milyar Avro’yu bulduğu tespit edildi. Uluslararası reasüransların verilerine göre aşırı gerilim hasarlarının oranı, tüm hasarların oranının yüzde 23.7 gibi bir bölümünü oluşturduğu belirtiliyor. Türkiye’de son yıllarda yangınlarda büyük oranda artış meydana geldi. İstatistiksel verilere göre Elektrik kaynaklı yangınlar %78 artış gösterdi. Sonu felakete varan yangınlarla ilgili uzmanlar tedbirleri masaya yatırdı. Elektrik Yangınları ve Hasarlarından Korunma Derneği (ELYAK) bilgilendirme çalışmalarına hız verdi.
Türkiye’de mevcut yapıların yüzde 85’inin yangına elverişli olduğunu belirten ELYAK Genel Başkanı Evren Yurttaş:” Türkiye'de yangınların sayısı her yıl ortalama yüzde 10 artıyor. Bunun en önemli nedenlerinden biri de yapılardaki yangın güvenliğinin yani yangının çıkmasını engelleyen tedbirlerin yetersizliği. Geldiğimiz noktada ise ülkemizde elektrik kaynaklı yangınların son 10 yılda yüzde 78 artış gösterdiği görüyoruz. Elektrik kaynaklı yangınların temel nedeni aşırı gerilimdir. Bu da elektrik tesisat sistemlerinde eksikliklerin olduğunu açıkça bize gösteriyor. Eksikler giderilip, tedbir alınmadıkça bu oranın artacağı kesin bir gerçek. Bugün bina stokunun sadece yüzde 15’inde yangın önlemleri alınmış durumda. Kalan yüzde 85 yapıda maalesef yeterli yangın önlemi bulunmuyor.” dedi.
“Yangın Yönetmeliği Yangın Başladığı An İle İlgili”
Yangın yönetmeliğine dikkat çeken Yurttaş:” Türkiye'de uygulanmakta olan Yangın Yönetmeliği, Avrupa'daki yönetmelikler düzeyinde modern olmakla birlikte, uygulamadaki eksiklik ve denetimsizlikler nedeniyle sorunlar söz konusu. 2002 yılında yayınlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 2007, 2009 ve 2015 yılında revize edildi. Ama yinede bize göre eksiklikler var. Bir engelli vatandaş ya da hasta ve yaşlı bir vatandaş yangın merdivenini kullanıp nasıl kaçmaya başaracak? Bunlarında sorgulanması gerekir. Bize göre yönetmelik hem yetersiz hemde ilgili yönetmelik sorumlulukları yangının başladı an ile ilgili. Bir yangının oluşmasını engelleyen sistemleri tartışmamız gerekiyor. Yangın Yönetmeliği ile Resmi Gazete’de 3 Aralık 2003 Tarihli 25305 sayılı Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği birlikte değerlendirilmeli. Bugün 15 yıl geçmesine rağmen yönetmelikten hiç haberi olmayan ilçe yönetimleri olduğu gibi, yönetmeliğe hiç bakılmadan ve uyulmadan tamamlanan binalar mevcut. Kaçak akım rölesinin aşırı gerilimleri engellediği gibi yanlış bir bilgi normal vatandaş bir yana teknik insanlar tarafından bile bu şekilde algılanıyor ve aşırı gerilim sönümleyici cihazların sistemlerde kullanılması zorunlu olduğu halde kullanılmayabiliyor. Tüm sistemler gelişir, değişirken hala yapılarda eski usul elektrik tesisat sistemleri kullanılmaya devam ediyor. Kamuoyunun sağduyusu çok önemli. Tüketiciler bilinçli tercihler yapmalı, satın alacağı, kiralayacağı binaların yangın koşullarını, elektrik tesisat sistemlerini araştırmalı ve sorgulamalı.
“Aşırı Gerilim Yangınlara Sebep Oluyor”
Türkiye'de elektrik kaynaklı yangın riskinin azaltılması için binalarda kullanılan elektrik tesisat sistemlerine vurgu yapan Yurttaş:”Her yıl şebekeden yapıların elektrik tesisatlarına gelen Aşırı Gerilim Darbesi sayısı artıyor. Ancak yapılarda tesisat sistemlerinde aşırı gerilim sönümleme sistemleri uygulanmıyor. Buda elektrik tesisatının hasar görmesine, yapılarda kullanılan cihazların hasar görmesine hatta sonu can kayıpları ile biten yangınlara sebep oluyor. Bizim önerimiz elektrik kaynaklı yangınların, aşırı gerilim olaylarının, yıldırım düşmesi ve trafo patlaması gibi durumların engellene bilmesi için yangın yönetmeliği ile birlikte, Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği’nin birlikte uygulanması. Eğer binalarda ki elektrik tesisatları, Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliğine uygun yapılırsa elektrik kaynaklı yangınların ortaya çıkması tamamen engellenir. En gelişmiş teknolojileri de kullansanız şebeke kaynaklı problemler garanti kapsamı dışında tutulur. Bu durum aşırı gerilim sönümleyici kullanılan yapılarda geçerli değildir. Unutulmaması gereken bir diğer konuda yangının mutlaka bir sebebi vardır. Yangın doğal afet değildir.” şeklinde konuştu.
