Gün geçmiyor ki elektrik kaynaklı bir yangın, bir sorun yaşanmasın. İnsanlarımızın pek te farkında olmadığı, ancak hergün onlarca yangının yaşandığı çevremizde, bunun en büyük sebeplerden biri elektrik!
Yangın sebeplerinden sigara ile yarışan elektrik, son 10 yılda istikrarlı şekilde büyümesini sürdürdü ve sigara sebepli yangınlar %54 gibi bir orandan %33 gibi oranlara gerilerken, elektrik kaynaklı yangınlar 17’lerden %27’lere gelerek, gerekli tedbirler alınmadığında liderliği ele geçirecek gibi görünüyor.
Peki gerekli tedbirler ne ve bu tedbirleri kim alacak? Bu soruyu cevaplayabilmek için önce sorunun kaynağını belirlemek gerekiyor. Sorunun kaynağı yönetmelik tarafında dersek, aslında konuyla ilgili iç tesisleri proje hazırlama yönetmeliği mevcut. Yani bir mühendis projeyi hazırlarken, usul ve esasları belirleyen yönetmeliğe göre elektrik dalgalanmalarını engelleyecek olan aşırı gerilim sönümleyiciyi projeye koyması gerekiyor. O zaman ilk sorumlu ya da kaynak sorumlu 2003 yılından sonra yapılan binalar için proje mühendisi…
En son Adana’nın Aladağ ilçesinde yaşanan ve 11 yavrumuzun canıyla ödediğimiz bedellerin bir daha yaşanması için dernek olarak bilinç oluşturmaya çalışıyoruz ama sesimizi duyurmamız da çok kolay değil. Çünkü hangi yönetmelik olursa olsun, bilinç olmadığı sürece, bilinçli denetim mekanizması işlemediği sürece, yabancı hayranlığı ile onlar zaten ne gerekiyorsa yapmış, sadece parafudr yeterli diyen mühendislerimiz olduğu sürece, aşırı gerilim sönümleyici gibi basit tedbirlerle yıldırım ve trafo patlaması dahil koruma yapıldığını anlamak yerine işi zorlaştıran teknik adamlara bedel ödettirilmediği sürece işimiz çok zor…
Dernek olarak, bundan sonraki adımlarımızda kamu ve özel sektör projelerinde, kendisine herhangi bir sorumluluk yüklenmediğini sanarak , olası bir yangında Aladağ faciasında olduğu gibi 8 ila 12 yıl arasında ceza alan teknik adamlara sorumluluklarını daha sık hatırlatmaya başlayacağız.
Peki proje mühendisi projeye aşırı gerilim sönümleyici koymazsa veya sadece parafudr koyarsa ne olur? Bu sorunun yanıtı maalesef yangın çıkana kadar hiçbir şey olmaz. İlgili Elektrik Dağıtım Şirketi kontrollerini İç Tesisleri Yönetmeliğine göre yaptığı için ve oradaki ürün kontrol listesinde aşırı gerilim sönümleyici olmadığı için enerji kabulünü yapar ve enerji sisteme verilir. O zaman ikinci sorumlu, yetkisi olduğu halde kontrolü proje hazırlama yönetmeliğine göre yapmadığı için, dolaylı olarak Elektrik Dağıtım Şirketi…
Elektrik Dağıtım Şirketinin sorumluluğu bu kadarla da bitmiyor aslında. 21 Aralık 2012 tarihli 28504 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına Yönelik Hizmet Kalitesi Yönetmeliğine göre, kullanıcı hatası olmayan elektrikli ve elektronik cihazların yanmasından da ilgili Elektrik Dağıtım Şirketi tazmini sağlamak üzere sorumlu.
Ülkemizin aşırı gerilim kaynaklı elektronik kart hasarlarından cari açık olarak ödediği miktar yıllık 2 Milyar usd gibi korkunç bedeller. Bunun Elektrik Dağıtım Şirketleri tarafından ödendiğini hayal ettiğimizde ortada ya Elektrik Dağıtımı yapacak şirket kalmaz, ya da aşırı gerilim sönümleyici gibi basit bir tedbirle hem vatandaşın can ve mal güvenliğini sağlayan, hem de enerji kalitesini sağlayarak yurtdışına ödediğimiz korkunç elektronik kart bedelleri, içinden geçtiğimiz bu ekonomik dar boğazda cebimizde kalır.
