TELEVİZYON, bilgisayar gibi birçok elektronik alette bulunan ufacık bir led cihazın büyük kazalara sebep olabileceği konusunda uyaran Yurttaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Evren Yurttaş, bu tür cihazların kullanımı konusunda doğru bilinen yanlışları anlattı.
Her elektrik sisteminde bağlı bulunduğu cihazın kaldırabileceği bir üst voltaj sınırı olduğuna dikkat çeken Evren Yurttaş, bu sınırın aşılması halinde cihazın bozulacağını, yangınlara, can ve mal kayıplarına sebep olabileceğini ifade etti. Dengeleyici işlevi gören donanımlara dikkat çeken Evren Yurttaş, "Sistemde sadece iletkenlerin ve topraklama işlevi gören bir donanımın değil, dengeleyicilerin olması da gerekiyor. Çünkü elektrik akımı toprağa iletilse bile şebekede voltaj dengesizliği ve aşırı gerilim olabilmektedir. Bu dengesizlik de cihazların bozulmasına sebep olur ve bu konuda dünyanın en gelişmiş teknolojilerini de kullansanız garanti kapsamı dışında ve çaresiz kalabilirsiniz. Hatta televizyon, bilgisayar ya da birçok cihazda bulunan ufacık led evinizin yanmasına sebep olabilir" dedi.
"PARAFUDR VE KAÇAK AKIM RÖLELERİ AŞIRI GERİLİMİ ENGELLEMEZ”
Parafudrların sistemde oluşan aşırı yükleri toprağa ileterek ortadan kaldıran ürünler olduğunu belirten Yurttaş şöyle dedi:
"Sistemlerde tesisatın toprak bağlantısının çok iyi bir şekilde yapılması, belli periyotlarda bakımının yapılması ve ölçülmesi gereklidir. Aksi takdirde aşırı yükleri toprağa iletim özelliğini kaybedebilir. Kaçak akım rölesi ise herhangi bir kaçak durumunda cihazların metal gövdesine dokunan bir insanın iletken olarak üzerinden 30mA daha büyük akım geçmesi halinde atarak çarpılmanın ve can kaybının önüne geçmektedir. Parafudrlar ve kaçak akım rölelerinin her ikisi de gerilim (voltaj) sınırlama özelliğine sahip değillerdir. Bu konuda 3 Aralık 2003 tarihli 25305 sayılı resmi gazetede yayımlanan, bir mühendisin elektrik tesisat projesini çizerken dayanacağı usul ve esasları belirleyen yönetmelikte projede bulundurması gereken adıyla aşırı gerilim sönümleyici, yüzde 95 yerlilik oranı ile orta-yüksek teknoloji sınıfında ürettiğimiz Trimbox mevcuttur. Trimbox, sistemlerde aşırı gerilim oluşmasını engeller. Yıldırım ve trafo patlaması gibi durumlarda Trimbox kısa devre olur, sigortayı açtırarak enerjiyi keser. Kendisi zarar görmesine rağmen sisteminizi korur. Trimbox’daki toprak bağlantısının sebebi, toprak hattına faz teması, nötr kopması, nötr hattına yanlışlıkla faz verilmesi gibi durumlarda bazı modellerde kaçak akım rölesi ile birlikte kendisi de zarar görmeden koruma sağlamaktır. Trimbox aşırı gerilim oluşumunu engellerken toprak bağlantısına ihtiyaç duymasa da, elektrik tesisatlarında topraklama çok önemli bir bağlantıdır ve mutlaka yapılmasını tavsiye ediyoruz.”
“AŞIRI GERİLİM SÖNÜMLEYİCİ SAYESİNDE PARAFUDR’A İHTİYAÇ YOK”
Elektrik tesisatında aşırı gerilim sönümleyici varsa parafudr kullanmaya ihtiyaç olmayacağını söyleyen Yurttaş, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
"Çünkü aşırı gerilim sönümleyiciler, bir yandan aşırı gerilimleri sönümlerken diğer yandan iç ve dış akımın sisteme girişini engelleyerek elektrikli sistemlerin zarar görmesini önler. Parafudr’ların nasıl test edildiklerine ve akım deşarj kapasitelerine baktığınızda testlerde verilen voltajın 1-2.5kV’dan (2500Volt) daha az verilerek Parafudr’un verilen yüksek akım darbesini toprağa iletirken zarar görüp görmediğine bakılır. Yani Parafudr’un sistemdeki herhangi bir elektrikli cihazı koruyup korumadığı test edilmez. Ayrıca sistemde iyi bir topraklama yoksa veya toprak bağlantısı kopmuşsa Parafudr iletime geçemez.
Bu konuda Trimbox mühendisleri ile TSE ve ODTÜ'nün ortaklaşa oluşturdukları test sistematiğinde 15kV (15.000Volt) 20kA (20.000Amper) akım ve gerilim darbesinde test edilen ürünün sağlam kalmasıyla birlikte paralelinde bağlı olan yükünde sağlam olduğu ispatlanmıştır. Böylece iç tesisleri proje hazırlama yönetmeliğinde yer alan aşırı gerilim sönümleyicinin parafudru kapsadığı, parafudrun ise kullanıldığı yerlerde aşırı gerilimden korunma içn ayrıca aşırı gerilim sönümleyici alınması gerektiği tespit edilmiştir.
Özetle aşırı gerilim sönümleyici kullanarak parafudrun işlevine de sahip olabilir; evinizi, iş yerinizi ve makinelerinizi yıldırım ve trafo patlaması dahil elektriksel problemlerden koruyabilirsiniz.”
“GÜVENLİ PANO UYGULAMALARI İLE KORUMA SAĞLANABİLİR”
Yurttaş, misyonlarının tam koruma sağlamak olduğunu belirterek şöyle devam etti:
"Trimbox’ın güvenli pano uygulaması sayesinde elektrikli cihazlarınız; voltaj dalgalanmalarına, yıldırım düşmesine, hatta trafo patlaması dahil beklenmedik durumlara karşı koruma altında, hem de tüm bunlara bağlı yangın riskiniz ortadan kalkmaktadır. Pano’da nötr koparılarak voltajın arttığı ve ufacık bir ledin yangın çıkardığı gözlemlenerek, herhangi bir cihazda bulanan bir led bile, nötr kopması gibi bir durumda evinizi, hatta binanızı yakabilecek bir felakete yol açabilmektedir. Bir tanıtım videosu ile Aladağ yurt yangını faciasının da olası sebebi olan nötr kopmasının nasıl bir sonuç doğuracağını göstermeye çalıştık. Ünlü oyuncu Fatoş Seğmen’in rol aldığı reklam videosunda da görüleceği üzere nötr kopması durumunda voltaj yükselmekte ve led yanmaya başlamaktadır. Bu durumda felaketle sonuçlanan yangınlara sebep olmaktadır. Basit tedbirleri almamak bazen pahalıya mal olabilir. Unutmayın siz uyurken elektrik uyumaz."
