Eminim, güvenlik teknolojileri denince hepimizin aklına; hırsız, yangın veya istenmeyen misafirin girişini haber veren alarm ve kamera sistemleri gelmektedir. Teknik birkaç kişi haricinde de kimsenin aklına girişleri belirli seviyede sınırlayabilen giriş kontrol sistemleri ve otomobiller için bariyer sistemleri bile gelmez. Bu sebeple de hayatımızda en fazla yer tutan elektrik sistemlerinin de, tıpkı davetsiz misafiri engellemek için alınan tedbirler gibi güvenlik sistemlerine ihtiyacı olduğu kimsenin aklına gelmeyecektir.
Dünya’da güvenlik sistemleri açıkça görüleceği üzere ihbar üzerine bina edilmiştir. Yani bir yapıda meydana gelecek izinsiz giriş veya yangın konusunda kullanıcıya uyarı verir ve konuyla ilgili kişi veya birimlerin harekete geçmesini sağlar. Peki, güvenlik sistemleri ihbar değil de, hırısızın girgini engelleyen veya yangının çıkmasını engelleyen şekilde olsaydı nasıl olurdu?
Elbette, haber vereceğine engellemesi herkesin tercihi olurdu. Güvenlik sistemlerinde konuyla ilgili buluş veya buluşlar yapılır mı bilmem ama, elektrikte de durum çok farklı değil aslına bakarsanız. Şalter veya sigorta ya da kaçak akım rölesi gibi koruyucu ekipmanlara baktığınızda yine güvenlik sistemlerine benzer şekilde, ama bu sefer daha ilkel şekilde, enerjiyi, keserek sizin sorundan haberdar olmanız sağlanıyor. Bazen de hatalı uygulamalardan dolayı, enerjiyi kesene kadar yangın hadiseleri ile karşılaşılabiliyor.
Konuyla ilgili eğilimleri değiştirmek için öncelikle zihniyet değişikliğine ihtiyaç var. Örneğin kaçak akım rölesi, metal gövdeli bir cihazda kaçak olduğunda sizi çarparak öldürmemesi için 30mA üzerinde açarak enerji akışını keser. Başka bir ürün ise, nötr-toprak regülatörü ismiyle metal gövdede kaçak oluşumunu engelleyerek sistemin enerji akışını sorunsuz devam ettirmesini sağlar. Kaçak akım rölesi yönetmelikte zorunludur, ama nötr-toprak regülatörü değildir.
Bir başka örnekte ise daha vahim bir durum var. Şöyleki; elektrik şebekelerinde en son örneği Bursa’da 3,5 saat süreyle yaşandığı şekilde sürekli git-geller yalanabilir. Bunlar da en basit şekliyle elektronik kart ve cihazlara arıza verdirebilir veya en kötü şekliyle yangın çıkarabilir. Yönetmelikte koruma tedbirlerinde bu durumu engellemek üzere aşırı gerilim sönümleyici olduğu halde, denetim olmadığından enerji sisteme verilebilir. Olur da en son çok acı örneğini Aladağ faciası olarak yaşadığımız şekliyle can kaybı yaşanırsa, sorumlular 8 ila 12 yıl arasında cezaya çarptırılır.
Gelecekte Dünya’da güvenlik teknolojilerinde trend nasıl evrilecek bakıp hep birlikte göreceğiz. Ama bildiğimiz bişey var ki, özellikle en az yangın gibi bir sorunu ihbar etmenin önemli olduğu kadar, yangının çıkmasını önleyici tedbiri almak ta önemlidir.
