Aşırı gerilim koruyucu, literatürdeki gerçek ismiyle aşırı gerilim sönümleyici, alternatif akımla beslenen sistemlerde anlık darbeler olarak gerçekleşebilen ya da yıldırım gibi doğal afetlerle oluşan gerilim darbelerinin sistemlere ve sistemdeki cihazlara vereceği tahribatları önlemek için tasarlanan ürünlerdir.
3 Aralık 2003 tarihli 25305 sayılı İç tesisleri proje hazırlama yönetmeliğine göre aşırı gerilim sönümleyici, daha bina tasarlanırken proje mühendisi tarafından projeye konulmalıdır. Ancak iç tesisleri yönetmeliğindeki kontrol listesinde olmadığından, yangın vb. bir kaza yaşanmadan denetimi yapılmıyor.
Aşırı gerilim koruma görevini faz koruma röleleri ile yapamazsınız. Aşırı gerilim darbeleri, mikrosaniye sürelerinde gerçekleşen ve binlerce volt seviyesinde sisteme yansıyabilen gerilimlerdir. Bu gerilimleri faz koruma rölesi ve kontaktör gibi mekanik açma yapan sistemler algılayamaz hatta kendileri de zarar görürler.
Çünkü faz koruma rölelerinin kontaktör ile birlikte görevi, hat üzerinde fazlardan birinin belirli bir voltajın altına düşmesi veya üstüne çıkması ile fazlardan birinin gelmemesi gibi durumlarda motorlarının sargılarının yanmasını engellemektir.
Aşırı gerilim konusunun bir hatalı pazarlaması da AG parafudr ithalatçıları tarafından yapılmaktadır. Parafudrlar da ithalatçıların iddia ettiği gibi aşırı gerilimi sönümlemezler. Bununla ilgili youtube kanalımızda kendi itiraflarını görebilirsiniz.
Parafudrlar, yıldırım hadisesinde paratoner nasıl bina dışındaki aşırı akımı topraklıyorsa, aynı işlevin sistem içerisindeki fazla akımın topraklanması için yapıldığı ürünlerdir.
Alçak gerilim parafudrlar, B, C ve D sınıfı olmak üzere üçe ayrılırlar. B sınıfı yapının en dışına, C sınıfı daireye ve D sınıfı da korunacak cihaza uygulanır.
Belirli bir voltajı aşınca fazlar ile toprak ve nötr-toprak arasındaki akımı topraklamaya yarayan parafudrlar, fazlar arası, faz-nötr, nötr-toprak arası oluşan voltaja herhangi bir koruma yapamazlar.
Bunu daha net anlayabilmek için, akımı bir su borusu içindeki suya, voltajı da suyun hızına benzetebiliriz. Yani parafudr suyun fazla gelenini toprağa akıtır, ancak borudaki suyun hızlanarak cihazlarınızı yakmasını engelleyemez.
NEDEN AŞIRI GERİLİM SÖNÜMLEYİCİ KULLANMALIYIM?
Aşırı gerilim sönümleyiciler, iç yapılarında parafudr da barındırdığından, bir nevi aşırı gerilime karşı da koruma yapan yeni nesil parafudr olarak tarif edilebilirler. Hem B,C,D sınıfı parafudr özelliğini sağlarlar, hem de aşırı gerilim korumasın da yaparak sistemi ve cihazları korurlar.
EN 61643-11 standardına göre yapılan parafudr testlerine bakıldığında 1,5KV gerilim ile test edilirken, faz toprak arasında B sınıfında 25KA, C sınıfında 10KA, D sınıfında 6KA akım darbesi uygulandığı ve parafudrun sağlam olup olmadığının gözlemlendiğini görürsünüz.
Ayrıca nötr-toprak arası 50KA akım darbesi de uygulanıp, 3 fazın ve nötrün toprak arasındaki toplam darbesi olan 125KA diye B sınıfı için değer biçilir.
Burada üç tane önemli ayrıntı vardır: Birincisi 1,5KV yıldırım darbesinin çok altında bir değerdir. İkincisi nötr-toprak arasında 50KA darbe oluşması teknik açıdan toplamı etkileme dışında hiçbir şey iade etmez. Üçüncüsü ve en önemlisi de darbe testi yapılırken parafudrun sağlam olup olmadığına bakılır, yani parafudr sağlamsa koruması için alındığı sistemdeki cihazlar yansa da o görevini yapmıştır!
Trimbox olarak, aşırı gerilim sönümleyicilerimiz ve yeni nesil parafudrlarımız ile 15KV, 20KA gerilim ve akım darbesini test ederek, hem standartta yer alan voltajın reelde oluşabilecek on katı voltajı test ettik hem de paralel de bağlı yükün sağlam kaldığını test ederek onaylatmayı başardık.
Bu veriler ışığında B sınıfı gücünde, D sınıfı hasssiyetinde aşırı gerilim sorunlarını da çözen bir yeni nesil parafudr özelliği taşıyan Trimbox aşırı gerilim sönümleyici kullanarak birçok yönden kar edebilirsiniz. Hem de yıldırım sonrası korumasında bile kartuş ücreti gibi ekstra ücretler ödemeden…
Basit tedbirler bazen hayat kurtarır. Ailemize, işimize, çevremize yapacağımız en güzel yatırım, onları koruyucu tedbirlerdir. Trimbox ve GNDSeries ile elektrik kaynaklı hasarlardan ve buna bağlı elektrik kontağı yangınlarından korunabilirsiniz.
Whatsapp : +90 555 014 24 23
